Luật Đất đai 2024 quy định về 4 trường hợp đất vi phạm có thể được xem xét cấp sổ đỏ; và có 7 trường hợp không được cấp sổ đỏ được quy định tại khoản 1 Điều 151 của Luật này.

7 trường hợp không được cấp sổ đỏ từ năm 2025

Theo quy định tại Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ 1/1/2025, sẽ có 7 trường hợp không được cấp sổ đỏ được quy định tại khoản 1 Điều 151 của Luật này như sau:

– Đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích theo quy định tại Điều 179 của Luật này;

– Đất được giao để quản lý thuộc các trường hợp quy định tại Điều 7 của Luật này, trừ trường hợp đất được giao sử dụng chung với đất được giao để quản lý thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với phần diện tích đất sử dụng theo quyết định giao đất, cho thuê đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
Luật Đất đai 2024 quy định về 4 trường hợp đất vi phạm có thể được xem xét cấp sổ đỏ (Ảnh minh họa: ITN).
– Đất thuê, thuê lại của người sử dụng đất, trừ trường hợp thuê, thuê lại đất của chủ đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng, phù hợp với dự án đầu tư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

– Đất nhận khoán, trừ trường hợp được công nhận quyền sử dụng đất tại điểm a khoản 2 Điều 181 của Luật này;

– Đất đã có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp đã quá 3 năm kể từ thời điểm có quyết định thu hồi đất mà không thực hiện;

– Đất đang có tranh chấp, đang bị kê biên, áp dụng biện pháp khác để bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự; quyền sử dụng đất đang bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật;

– Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất để sử dụng vào mục đích công cộng không nhằm mục đích kinh doanh.

4 trường hợp đất vi phạm có thể được xem xét cấp sổ đỏ

Thứ nhất, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trước 1/7/2014, nếu do lấn chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình sau khi Nhà nước công bố, cắm mốc; lấn chiếm lòng đường, lề đường, vỉa hè sau khi công bố chỉ giới xây dựng;

Lấn chiếm đất sử dụng cho mục đích xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác, thì Nhà nước thu hồi đất để trả lại cho công trình mà không cấp sổ đỏ đối với diện tích đã lấn chiếm.

Tuy nhiên, các trường hợp đất vi phạm nêu trên, nếu đã có điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng được cấp có thẩm quyền phê duyệt mà phần diện tích đất lấn chiếm không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng;

Không thuộc chỉ giới xây dựng đường giao thông; không có mục đích sử dụng cho trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công cộng khác, thì người đang sử dụng đất được xem xét cấp sổ đỏ. Chủ đất phải thực hiện nghĩa vụ tài chính khi làm sổ đỏ cho phần đất này.

Thứ hai, người sử dụng đất lấn chiếm có nguồn gốc nông lâm trường, thuộc quy hoạch rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, thì UBND cấp tỉnh thu hồi để giao cho Ban quản lý rừng.

Người đang sử dụng đất lấn chiếm này được Ban quản lý rừng xem xét khoán bảo vệ, phát triển rừng. Nếu địa phương không có Ban quản lý rừng thì người đang sử dụng đất lấn chiếm sẽ được Nhà nước giao đất để sử dụng vào mục đích bảo vệ, phát triển rừng phòng hộ. Phần đất này được xem xét cấp sổ đỏ.

Nếu diện tích đất lấn chiếm có nguồn gốc nông lâm trường, được quy hoạch để làm hạ tầng công cộng thì UBND cấp tỉnh sẽ thu hồi, giao chủ đầu tư xây dựng. Người đang sử dụng đất vi phạm này được tạm thời sử dụng đến khi Nhà nước thu hồi và phải giữ nguyên hiện trạng, kê khai đăng ký đất.

Đất lấn chiếm có nguồn gốc nông lâm trường và nay đang dùng sản xuất nông nghiệp hoặc làm nhà ở trước 1/7/2014, không thuộc quy hoạch lâm nghiệp với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ hay hạ tầng công cộng, được xem xét cấp sổ đỏ.

Với cả hai trường hợp nêu trên, nếu hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất vi phạm từ 1/7/2014 đến nay sẽ không được cấp sổ đỏ.

Thứ ba, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất lấn chiếm nhưng không thuộc hai trường hợp nêu trên và sử dụng không đúng mục đích, nếu đã ổn định, phù hợp quy hoạch cấp huyện/quy hoạch chung/quy hoạch phân khu/quy hoạch nông thôn, thì được xem xét cấp sổ đỏ.

Nếu đất vi phạm chưa sử dụng ổn định hoặc không phù hợp quy hoạch thì người sử dụng chỉ được dùng tạm thời đất khi Nhà nước thu hồi.

Cuối cùng, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp tự khai hoang mà có, không tranh chấp, sẽ được Nhà nước cấp sổ đỏ theo hạn mức đất nông nghiệp của từng địa phương. Diện tích đất vượt hạn mức chuyển sang thuê của Nhà nước.

Các quy định nêu trên đã được nêu trong nghị định ra năm 2014, bởi Luật Đất đai 2013 không nêu các trường hợp đất vi phạm được cấp sổ đỏ. Và tại luật mới, các điểm này đã được đưa vào nội dung.

4 trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền được xét cấp sổ đỏ

Ngoài ra, Luật Đất đai 2024 cũng quy định bốn trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền được xem xét cấp sổ đỏ.

Đầu tiên, đất sử dụng ổn định trước 15/10/1993, được xã xác nhận không có tranh chấp.

Thứ hai, đất sử dụng ổn định từ 15/10/1993 đến 01/7/2004, không tranh chấp, phù hợp quy hoạch sử dụng đất cấp huyện/quy hoạch chung/quy hoạch phân khu/quy hoạch xây dựng/quy hoạch nông thôn, sẽ được cấp sổ đỏ.

Thứ ba, đất sử dụng ổn định từ 1/7/2004 đến trước 1/7/2014, không tranh chấp, phù hợp quy hoạch, cũng được cấp sổ đỏ.

Cụ thể, với thửa đất có nhà ở hoặc công trình phục vụ đời sống, nếu dịch tích thửa đất bằng hoặc lớn hơn hạn mức, thì được cấp sổ bằng hạn mức đất ở. Thửa đất nhỏ hơn hạn mức thì được cấp sổ đỏ toàn bộ diện tích.

Thứ tư, đất được giao từ 1/7/2014 đến trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, không tranh chấp, phù hợp quy hoạch và người sử dụng đất có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng, cũng được cấp sổ đỏ.

Các trường hợp đất giao, cho thuê không đúng thẩm quyền từ 1/7/2014 trở về sau, nếu không đủ các điều kiện (không tranh chấp, nộp tiền sử dụng đất) sẽ không được cấp sổ đỏ.