Sở TN&MT TPHCM kiến nghị, hộ dân lấn chiếm sông, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng thì không được bồi thường, nhưng được hỗ trợ tối đa 70% giá bồi thường đất ở, cao hơn mức 40% trước đây.

Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) vừa có văn bản khẩn gửi UBND TPHCM về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với dự án thu hồi đất, di dời nhà trên và ven kênh rạch. Qua ý kiến các địa phương, Sở TN&MT cho rằng, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hiện tại đối với các trường hợp trên là không đảm bảo để họ ổn định cuộc sống, chủ yếu là do mức hỗ trợ về đất thấp.

Theo quy định hiện hành, trường hợp đất có nguồn gốc là sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng đã bị lấn, chiếm và tự chuyển mục đích sử dụng đất trước ngày 1/7/2004 chỉ được nhận mức hỗ trợ cao nhất bằng 40% đơn giá đất ở để tính bồi thường. UBND các địa phương cho rằng, mức hỗ trợ này là thấp, khó đạt sự đồng thuận của người có đất bị thu hồi.
Khu vực dày đặc nhà dân vươn ra mặt nước trên tuyến Rạch Xuyên Tâm (Ảnh: Nam Anh).

Sở TN&MT TPHCM kiến nghị, đất có nguồn gốc là sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng đã bị lấn, chiếm và tự chuyển mục đích sử dụng đất thì không được bồi thường nhưng được tính hỗ trợ về đất. Mức hỗ trợ được tính bằng 70% giá bồi thường đất ở đối với trường hợp sử dụng trước ngày 1/7/2014.

Trường hợp sử dụng từ ngày 1/7/2014 trở về sau không được tính hỗ trợ về đất. Diện tích đất được tính hỗ trợ là phần có nhà, công trình, vật kiến trúc.

Phần diện tích đất không có nguồn gốc là sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng được tính bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Ngoài ra, trường hợp thu hồi toàn bộ nhà ở, đất ở đủ điều kiện bồi thường về đất ở thì được giải quyết tái định cư bằng nền đất hoặc nhà ở xã hội. Trường hợp thu hồi toàn bộ nhà ở, đất ở, nhưng không đủ điều kiện bồi thường về đất ở nếu diện tích đất ở thu hồi lớn hơn hoặc bằng hạn mức giao đất ở tại địa phương sẽ giải quyết tái định cư bằng nền đất hoặc nhà ở xã hội, nếu nhỏ hơn sẽ chỉ giải quyết tái định cư nhà ở xã hội.

Các trường hợp được giải quyết tái định cư, nhưng tiền bồi thường, hỗ trợ về đất ở không đủ so với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu thì được Nhà nước hỗ trợ đủ để được giao một suất tái định cư tối thiểu (bằng tiền, bằng đất ở, bằng nhà ở).

Trường hợp tổng giá trị bồi thường, hỗ trợ về nhà ở, đất ở hộ dân được nhận không đủ thanh toán giá trị nhà ở trong khu tái định cư thì Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án xem xét giải quyết cho hộ dân được trả góp.

Hiện tại, UBND TPHCM tập trung triển khai 2 dự án trọng điểm, thu hồi số lượng lớn nhà trên và ven kênh rạch. Trong đó, dự án Rạch Xuyên Tâm (quận Bình Thạnh, Gò Vấp) có 2.223 hộ dân bị ảnh hưởng; dự án bờ Bắc kênh Đôi (quận 8) có 1.632 hộ dân bị ảnh hưởng.